Diyette Girilen Döngüler

Ağırlık döngüsü nedir?
Ağırlık değişimleri sonucunda, son 10 yıl içerisinde 2 kezden fazla 5 kg ve üzeri ağırlık kaybı yaşayıp sonrasında tekrar geri kazanma ağırlık döngüsü olarak tanımlanmıştır. Eminim bunu okuyan siz veya çevrenizden birçok kişi bu döngüyü yaşadınız. Çünkü bilimsel araştırmalarca ağırlık kaybının yarısından fazlasının 2 yıl içinde, %80‘ inden daha fazlasının ise 5 yıldan fazla sürede geri kazanıldığı görülmüştür. Bireyler ortalama olarak 4-5 yıl içinde başlangıç ağırlığına geri dönmektedir.*
Döngüye neden giriyoruz?
Diyet Algısı
Döngüye girme nedenlerimizden biri diyet algımız. Diyetin belli bir süre uygulanıp sonra bırakılacak bir şey olduğunu düşünmek. Halbuki diyet yapıp ideal ağırlığa ulaştıktan sonra da sağlıklı beslenme davranışlarını sürdürmemiz gerekiyor. Aksi halde başlangıç noktasına geri dönüyoruz. Bu algıyı beli bir süre diyet yapıp zayıflayacağım değil de, sağlıklı ve dengeli beslenmeyi öğrenip alışkanlık haline getireceğim olarak değiştirmeliyiz.
Yanlış Diyet Yöntemleri
Karbonhidratı kısıtlayan ve ağırlık kaybıyla birlikte aslında kas kaybına neden olan bazı diyetler (ketojenik vb.) metabolizma hızımızı yavaşlatıyor. Çünkü metabolizma işçilerimiz olan kas kütlemiz azalmış oluyor. Hem metabolizma hızı azalıp hem de eski yeme alışkanlıklarına döndüğümüzde ise kaçınılmaz sonu yaşıyoruz.
Alışkanlıklar
Yukarıda bahsettiğim nedenlerin ortak noktası alışkanlıklar. İstenmeyen yeme alışkanlıklarımız değişmediği sürece sağlıklı ağırlığı sürdürmek ve döngüye girmemekten bahsedemeyiz.
Döngüden nasıl çıkılır?
Döngüden çıkmanın yolu bilimsel yayınlarda "kapsamlı bir yaşam tarzı müdahalesi" olarak gösteriliyor. Yani alışkanlıklarımızı ve yaşam tarzımızı değiştirmek. Bu yaşam tarzı müdahalesinin üç bileşeni var: diyet, fiziksel aktivite ve davranış değişikliği tedavisi.
Diyet
Birey ideal ağırlığının üzerinde ise zayıflama diyeti, ideal ağırlığında ise yaşam boyu sağlıklı ve dengeli beslenme hedeflenmeli.
Fiziksel Aktivite
Birey ideal ağırlığının üzerinde ise artırılmış fiziksel aktivite programı, ideal ağırlığında ise Dünya Sağlık Örgütü'nün önerdiği düzeyde aktif olunması hedeflenmeli.
Davranış değişikliği tedavisi
Bireyin diyet ve fiziksel aktivite alanında uyguladığı davranışları sürdürebilmesi için bazı psikolojik yöntemlerin kullanılması. Beslenme için bu tedavinin amacı; istenmeyen yeme davranışlarını azaltmak ve istenen davranışlarla değiştirmek, istenen davranışlar varsa bunları pekiştirerek "yaşam tarzı" haline gelmesini sağlamak ve böylece istenen vücut ağırlığının uzun dönemde korunmasını sağlamaktır.
Özetle; davranış değişikliğini yapmadığımız sürece kilo al-ver döngüsüne girmek kaçınılmazdır. Beslenmeye dair davranış değişikliği yapmak için hangi yöntemlerin kullanılabileceğine bir sonraki yazımda detaylı şekilde değineceğim. Sağlıkla kalın..
Sevgiler,
Diyetisyen Büşra Uruç
Yorumlar
Yorum Gönder